6 Haziran 2010 Pazar

Tasnif

Bu bloga yazmayalı epey zaman oldu. Biraz başka uğraşlardan biraz da tembellikten erteledim yazmayı. Az önce aklıma gelenleri hemen yazayım diye blgisayar başına oturdum. Bazı ortak noktaları ve benzerlikleri keşfedince insan yazmak istiyor. Bir yandan da insan benzerlikleri keşfetmek istiyor. Bu gün bir fizik kitabı buldum internette. Açıklaması şöyle:

The purpose of this book is to show that science – even in its broad conception – not only makes much use of symmetry, but is essentially and fundamentally based on symmetry. Indeed, science rests firmly on the triple foundation of reproducibility, predictability, and reduction, all of which are symmetries, with additional support from analogy and objectivity, which are symmetries too. So it is not much of an exaggeration to claim that science is symmetry. [devamı]
Özet olarak bilimde simetri ve analojilerin büyük yer tuttuğunu söylüyor. Şu an cebir dersi aldığım için cebirden de bir örnek vereyim:

Cebir dersi toplamanın ve toplamanın tanımlı olduğu kümenin özellikleriyle başladıMatematikte de "pattern"ler önemli bir yer tutuyor. . Sonra buna benzer özelliklerin başka işlemlerde ve kümelerde olabileceği fikri ve örnekleri verildi. Mesela kapalılık özelliği toplama işlemiinde olduğu gibi çarpma, fonksiyon bileşkesi matriks çarpımı gibi işlemlerde de olabilirdi. Böyle bir özelliğin bu kadar örneği varsa adı da olmalıydı ki biz buna kapalılık diyoruz. Bu kapalılık özelliğini ve bir kaç tane daha özelliği taşıyan yapılara grup adını verdik. Tamsayılarda toplama işlemi gibi matrikslerde çarpma bir şekilde birbirine benziyor. Bu ilginçliği farkedince buna benzer yapılara grup dedik.
Sadece bilim ve matematikte değil, bilgisayar dünyasında da ortak özellikleri keşfedip etiketleme çok popüler. Google bile sayfaları etiketliyor ve aramaları bu etiketlere göre yapıyor. İnternete yüklenen videolara, haberlere, blog yazılarına bile gönderen tarafından etiket yapıştırılıyor.

Hayatımızın bir çok safhasında etiketlemeler, bir kefeye koymalar, başlık altında toplamalar önemli bir yer tutuyor. Birilerinin "bunlar kimlerden" dediğini duyabilirsiniz. Bazen bu tür gruplandırmalar bizleri hataya da düşürüyor. Bir milleti toptan kötü olarak etiketleyebiliyoruz maalesef. Bir insanı bazı davranışlarına bakarak "o böyle bir insandır" diye zihnimizde yanlış bir imaj çizebiliyoruz.

Gruplandırma, etiketleme, başlık altında toplama, kategorilendirme de toptan iyidir veya kötüdür denemez. İnsanı bazen yanlış fikirlerden uzak tutar, bazen doğru fikirlerden. İnsan yaptığı sınıflandırmanın sıhhatine göre bazen doğru sonuca varır bazen yanlış. Etiketleme bazen fişleme olarak ortaya çıkar bazen CV. Sonuç olarak bilgi sınıflandırmayla birikiyor ve kullanılabilir hale geliyor. Bilgiyi doğru veya yanlış kullanmak, etiketlemeyi iyi veya kötü niyetle yapmak, sınıflandırmayı sıhhatli veya hatalı yapmak insanı doğruya veya yanlışa götürüyor. Her sahada sınıflandırma yapılabilir mi sorusunu da burada sorup bitiriyorum yazımı.

Hiç yorum yok: